လူတစ်ယောက် သာသနာ့ဘောင်ဝင်သောအခါ ဝိနည်းစည်းကမ်းကို လိုက်နာတတ်စေရန်၊ ဂါရဝတရားနှင့်ခန္တီတရား ထားတတ်စေရန်တို့ကို ပြုစုပျိုးထောင်ပေးရမည်။ “ဓမ္မယတ္တရ”စီမံကိန်းသည် သာသနာ့ဘောင်ဝင်ကာစ ရဟန်းသစ်တို့အတွက် လေ့ကျင့်ပေးသည့် စီမံကိန်းတစ်ခုဖြစ်သည်။

“ဓမ္မယတ္တရ”သည် “ဓမ္မ”နှင့်“ယတ္တရ”ဟူသော စကားမှ ဆင်းသက်လာသည်။ "ဓမ္မ"ဆိုသည်မှာ ကုသိုလ် တရားဖြစ်ပြီး၊ "ယတ္တရ"ဆိုသည်မှာ (ယ+တရ= ယတ္တရ) ကျော်လွှားထွက်မြောက်ခြင်းရှိသူဟု အဓိပ္ပါယ်ရသည်။ ထို့ကြောင့် “ဓမ္မယတ္တရ”ဆိုသည်မှာ တရားဓမ္မနှင့်အတူ ကျင့်သုံးနေထိုင်ခြင်းရှိ၍ တရားဓမ္မနှင့်အတူ ရှေ့ဆက်ခြင်းရှိသည့် တရားဓမ္မနှင့်အတူ ထွက်မြောက်သွားခြင်းဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ သူတော်ကောင်းတရားများ ပြန့်ပွားရန် ဗုဒ္ဓမြတ်စွာဘုရား၏ အဆုံးအမ(ဓမ္မ)နှင့်အညီ နေရာဒေသအသီးသီးသို့ ရဟန်းသံဃာတော်များ ခြေလျင်ခရီး(ဒေသစာရီ)ကြွမြန်းခြင်း အလေ့အထသည် အများသူငါတို့အတွက် ကိလေသာအညစ်အကြေးများကို ငြိမ်းအေးစေသော လမ်းစဉ်ဖြစ်ပေသည်။ နဝမအကြိမ်မြောက် ဓမ္မယတ္တရပရောဂျက်ကို ၂၀၂၁-ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ(၂)ရက်မှ (၃၁)ရက်အထိ ကျင်းပခဲ့ပြီး သံဃာအပါး (၁၂၅၀)တို့ ပါဝင်ဆင်နွှဲခဲ့သည်။ လူပုဂ္ဂိုလ်တို့သည် ဓမ္မယတ္တရလျှောက်လမ်း တစ်လျောက်တွင် ရတနာသုံးပါးအား ဖူးမြော်ကြည်ညိုခွင့်နှင့် ပန်းခင်းလမ်းတစ်လျောက် စီတန်းနေရာယူကာ ပူဇော်ပသခွင့် ရရှိမည်ဖြစ်သည်။ ငြိမ်သက်အေးချမ်းစွာ လျှောက်လှမ်းနေကြသော သံဃာတော်အရှင်သူမြတ်များ၏ စီတန်းကြွလှမ်းနေသော မြင်ကွင်းသည် ဗုဒ္ဓဘာသာအပေါ် သက်ဝင်ယုံကြည်ခြင်း မရှိသေးသောသူများကို သက်ဝင်ယုံကြည်လာစေပြီး သက်ဝင်ယုံကြည်ပြီးသားသူများကိုလည်း ပို၍ သဒ္ဓါတရား တိုးပွားလာစေမည်ဖြစ်သည်။

မြတ်ဗုဒ္ဓသက်တော်ထင်ရှားရှိစဉ်က မြတ်ဗုဒ္ဓကို ပန်းခင်းလမ်းဖြင့် ပူဇော်ခဲ့ကြောင်းမှတ်တမ်းကို ပိဋကတော်တွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသည်ကို တွေ့ရသည်။ ဝေသာလီမြို့၌ ကြီးစွာသော ကပ်ဘေးဆိုးကြီး ကြုံနေချိန်အတွင်း ထူးခြားသော အဖြစ်အပျက်တစ်ခု ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ထိုကပ်ဘေးဆိုးကြီးဆိုက်ရောက်မှုကြောင့် ပြည်သူများသည် အပြင်းအထန် ခံစားခဲ့ရပြီး သေဆုံးသူ အရေအတွက်သည်လည်း ထူးထူးခြားခြား များပြားခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် မြတ်စွာဘုရားအား ဝေသာလီပြည်သို့ ကြွရောက်ရန် ပင့်ဖိတ်ခဲ့သည်။ မြတ်ဗုဒ္ဓနှင့် နောက်လိုက်သံဃာ အပါး(၅၀၀)တို့သည် ရာဇဂြိုလ်မှ ထွက်ခွာလာခဲ့သောအခါ ဗိမ္ဗိသာရမင်းကြီးသည် လမ်းတစ်လျောက်တွင် တံခွန်များ၊ အလံများ၊ ရေပြည့်အိုးနှင့် ငှက်ပျောပင်တို့ကို စိုက်ထူပြင်ဆင်စေပြီး အဆင်းငါးပါးရှိသော ပန်းများ၊ အမိုးအကာများနှင့်အတူ ၅-ယူဇနာခန့် ခရီးလမ်းကို ပြင်ဆင်ခဲ့သည်။ ထို့အတူ ဝေသာလီမြို့ခံပြည်သူများသည်လည်း မြတ်စွာဘုရားကို ကြိုဆိုရန်အတွက် လမ်းများသန့်ရှင်း၍ ပန်းကုံးများဖြင့် အလှဆင်ကြပြီး အရောင်ဆယ်ပါးသောပန်းပွင့်ချပ်တို့ဖြင့် ၃-ယူဇနာခန့် ခရီးလမ်းကို ပြင်ဆင်ကာ မြတ်ဗုဒ္ဓအား ကြိုဆိုခဲ့ကြသည်။

ရဟန်းတော်များသည် အစုအဖွဲ့၊ အဖွဲ့အစည်းနှင့် အတူတကွနေထိုင်ရာတွင် စည်းကမ်းရှိတတ်စေရန်၊ လေးစားမှုရှိတတ်စေရန်၊ ဇွဲလုံ့လနှင့် လိုက်လျောညီထွေမှုရှိစေရန် ပြုစုပျိုးထောင်နိုင်သည့် အခွင့်အလမ်းများ ရရှိမည်ဖြစ်သည်။ “ဓမ္မယတ္တရ”လမ်းလျှောက်ခြင်းသည် အချို့သော ကိုယ်ကာယဝေဒနာများ သက်သာရာရသောကြောင့် ကျန်းမာရေးအားကောင်းလာနိုင်သော လမ်းလျှောက်တရားရှုမှတ်ခြင်းနှင့် ဆင်တူသည်။ “ဓမ္မယတ္တရ”ရဟန်းတော်များသည် ကိုယ်ချမ်းသာခြင်း၊ ဇိမ်ခံခြင်းအပါအဝင် ဥစ္စာပစ္စည်းတို့အပေါ်တွင် ဥပေက္ခာပြုနိုင်ခြင်းတိုးပွါးလာ၏။ ရဟန်းတော်များသည် စိတ်ချုပ်တည်းသည်းခံတတ်စေရန်လည်း လေ့ကျင့်ကြသည်။

ရဟန်းတော်တို့အား ဖူးမြော်ရခြင်းသည် ကောင်းကျိုးမင်္ဂလာဖြစ်သောကြောင့် စီတန်းလမ်းလျှောက်ကာ ကြွ‌ရောက်လာကြသော ရဟန်းသံဃာတော်များကို ကြိုဆိုဖူးမြော်ရန် လာကြသော လူဝတ်ကြောင်များသည် ကြီးမြတ်သော ကုသိုလ်တရားများ ရရှိမည်ဖြစ်သည်။ သံဃာကို ရိုသေစွာဖူးမြော်သော လူဝတ်ကြောင်များသည် ဘာသာတရားအပေါ် ယုံကြည်သက်ဝင်မှုတိုးပွား၍ တိုင်းတာ၍မရနိုင်လောက်အောင် ကုသိုလ်တရားတို့ကို ရရှိမည်ဖြစ်သည်။

နဝမအကြိမ်မြောက် “ဓမ္မယတ္တရ”စီမံကိန်းတွင် ဒေသခံပြည်သူများအနေဖြင့် “ဓမ္မယတ္တရ”သံဃာများနှင့်အတူ ကုသိုလ်မြောက်များစွာ လုပ်ဆောင်ရန် အခွင့်အရေးများ ရရှိမည် ဖြစ်ပါသည်။

၁။ ဘုရားစေတီ၊ကျောင်းများကို သန့်ရှင်းပြီး ထိန်းသိမ်းခြင်း။

၂။ တရားဓမ္မများကို နားထောင်ခြင်း။

၃။ နံနက်တိုင်း၊ ညနေတိုင်း ဓမ္မစက္ကပ္ပဝတ္တနသုတ်ကို ရွတ်ဆိုခြင်း။

၄။ တရားထိုင်ခြင်း။

၅။ စွန့်ကြဲပေးကမ်းလှူဒါန်းခြင်း။

၆။ ကျောင်းပေါင်း ၁၀၁-ကျောင်းကို သံဃာဒါနလှူဒါန်းခြင်း။

၇။ “ဓမ္မယတ္တရ”ရဟန်းတို့အား ကြိုဆိုရန် လမ်းတလျှောက် ပန်းပွင့်ချပ်များဖြင့် ခင်းပေးခြင်း။

၈။ ရတနာမြတ်သုံးပါးနှင့် ဆရာတော်ကြီးအား ပူဇော်သည့်အနေဖြင့် ဆီမီးထွန်းညှိပူဇော်ခြင်း အခမ်းအနားသို့ တက်ရောက်ခြင်း။